Geçit hakkı, sınırlı ayni haklardan olup iki taşınmazdan birinin “yararlanan taşınmaz” diğerinin “yüklü taşınmaz” olduğu; genel yola çıkmak için yeterli bir geçidi bulunmayan “yararlanan taşınmaz” malikinin “yüklü taşınmaz” maliki olan komşusuna kendisine bir geçit hakkı tanıması talebi ve komşusunun bu talebi kanuni bir zorunluluk olarak yerine getirme mecburiyetinden oluşur. Geçit hakkı aşağıda belirtilen kanun hükümleri kapsamındadır.
Türk Medeni Kanunu 779. Maddesi: sınırlı ayni haklar - irtifak hakları
“Taşınmaz lehine irtifak hakkı, bir taşınmaz üzerinde diğer bir taşınmaz lehine konulmuş bir yük olup, yüklü taşınmazın malikini mülkiyet hakkının sağladığı bazı yetkileri kullanmaktan kaçınmaya veya yararlanan taşınmaz malikinin yüklü taşınmazı belirli şekilde kullanmasına katlanmaya mecbur kılar”
Taşınmaz maliklerinin ikisinin özel hukuk kişisi olması halinde taraflar kendi aralarında anlaşabilir. Aksi durumda görevli ve yetkili mahkeme ilgili taşınmazların bulunduğu Asliye Hukuk mahkemesi iken, maliklerden birinin hazine olduğu taşınmazlarda hükümler farklıdır. Bu kapsamda kamu malı niteliği olmayan ve hazine özel mülkiyetinde olan taşınmazlar üzerinde geçit hakkı kurulabileceği ve buna ilişkin yöntem 324 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği ile düzenlenmiştir. Bu nedenle aşağıdaki kaynak ve açıklamalarla, mahkemeye müracaat şartı olmaksızın idarece geçit hakkı tesis işleminin nasıl yapılacağı izah edilmiştir. Kısaca burada izlenecek yol şöyledir:
1. İrtifak hakkı sahibinin Çevre ve Şehircilik Genel Müdürlüğüne talebi
2. Talep konusu taşınmazın hukuki durumuna ilişkin bilgi ve belgelerin müdürlük tarafından bakanlığa iletilmesi
3. Bakanlığın irtifak hakkı tesisi izni verilmesi yönünden değerlendirmesinde sakınca bulunmayan taşınmazlar için ihale sürecinin başlatılması
4. İhalenin pazarlık usulüne göre gerçekleştirilmesi
5. İhale bedelinin tespiti
6. İhaleyi alan kişiye gerekmesi halinde yapacağı işlemlere ilişkin projelerin yaptırılması, imar planı değişiklikleri ve ilgili kurumlardan gerekli izinlerin alınması amacıyla 1 yıl süreyle bedeli karşılığında ön izin verilmesi
7. Ön izine ilişkin yükümlülükler yerine getirildikten sonra İrtifak hakkı tesis edilmesi ve tapuya tescili
Yukarıda izlenecek yöntem Milli Emlak Genel Tebliği ve Ekleri, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik, Devlet İhale Kanunu, Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Toprak Koruma ve Arazi Koruma Kanunu hükümlerine göre belirlenmiştir.
MEVZUAT
Comments